środa, 1 czerwca 2016

Patroni jeżyckich ulic - Bolesław Prus

Kontynuacja cyklu o patronach ulic na Jeżycach. Tym razem o Bolesławie Prusie, autorze "Lalki", "Placówki", "Faraona" i innych utworów znanych głównie z lektur szkolnych.

Bolesław Prus (ok. 1905r.; żródło Wikipedia)
Ulica pierwotnie była częścią Annen Strasse (obecnej ulicy Żurawiej). W 1907 roku część tej ulicy została wyodrębniona na odcinku od ulicy Grosse Berliner Strasse (obecnie Dąbrowskiego) do ulicy Wettiner Strasse (obecnie Sienkiewicza)  i nazwana Helenen Strasse.

Plan Jeżyc z 1912r.
Obecna nazwa Bolesława Prusa została nadana po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w dniu 15.11.1919r. W czasie II Wojny Światowej nazwa ulicy funkcjonowała ponownie jako Helenen Strasse. Po zakończeniu inwestycji nazwanej Zajezdnia Poznań (kolejnej porażce jeżyckiej) ulica Prusa zostanie przedłużona do ulicy Zwierzynieckiej.

Ulica Prusa z widokiem na budowę osiedla mieszkaniowego Zajezdnia Poznań
Kilka słów o patronie ulicy (źródło: http://www.edulandia.pl)
Bolesław Prus (właściwie Aleksander Głowacki) - pisarz, publicysta i nowelista okresu pozytywizmu. Urodzony w 20.08.1847 w Hrubieszowie (co do dokładnej daty urodzenia pisarza istnieją rozbieżne informacje).
Wcześnie stracił rodziców, wychowywał się u krewnych w Puławach i Lublinie. Tam rozpoczął naukę w Szkole Realnej.
W roku 1861 przeprowadził się do Siedlec i zamieszkał u brata Leona, który po ukończeniu filologii na uniwersytecie w Kijowie pracował tam jako nauczyciel. Pod jego wpływem Bolesław Prus zaangażował się w działalność konspiracyjną.
Po przeniesieniu się do Kielc porzucił szkołę i wstąpił do oddziału powstańczego. Brał udział w powstaniu styczniowym. We wrześniu 1863 r. został ranny i trafił do szpitala, a wkrótce potem do więzienia.
Wyrokiem sądu wojskowego został skazany na pozbawienie szlachectwa i oddany pod opiekę wuja.
Po wyjściu z więzienia dokończył naukę w gimnazjum w Lublinie i rozpoczął studia na wydziale matematyczno-fizycznym Szkoły Głównej w Warszawie. Z powodu trudności finansowych musiał przerwać naukę i podjąć pracę.
Pracował jako korepetytor, robotnik w fabryce, próbował swych sił jako dziennikarz. nDebiutował w roku 1864 w "Kurierze Niedzielnym". Początkowo zajmował się pisaniem korespondencji i humoresek. Współpracował z czasopismami takimi jak: "Mucha", "Kolce", "Kurier Warszawski", "Ateneum".
W roku 1875 rozpoczął na łamach "Kuriera Warszawskiego" cykl "Kronik Tygodniowych", dzięki któremu stał się uznanym publicystą.
Swój talent literacki Bolesław Prus ujawnił w roku 1879 w opowiadaniu "Przygody Stasia". Równolegle do działalności dziennikarskiej rozwijał twórczość beletrystyczną oraz opracowywał własną teorię literatury, w której szczególną uwagę poświęcił kompozycji powieści.
Angażował się także w działalność społeczną: uczestniczył m. in. w organizowaniu Kasy Przezorności i Pomocy dla Literatów i Dziennikarzy oraz Towarzystwa Higieny Praktycznej.
Bolesław Prus działał na rzecz robotników pozbawionych środków do życia, patronował wielu akcjom i instytucjom społecznym, brał czynny udział w międzynarodowym życiu literackim. Zainteresowanie problematyką społeczną widoczne było także w twórczości beletrystycznej Prusa. Jego utwory opowiadają o losach prostych ludzi, spotykającej ich niesprawiedliwości, konfliktach społecznych. Bolesław Prus poruszał także wątki polityczne i patriotyczne.
Lata 1885-1897 obfitowały w wiele pisarskich sukcesów Prusa. W czasopismach, z którymi współpracował jako dziennikarz, ukazywały się jego liczne nowele, opowiadania i powieści. Wiele z nich zostało następnie opublikowanych w wydaniu książkowym.
Największym ówczesnym osiągnięciem pisarza były powieści "Placówka", "Lalka", "Emancypantki" oraz "Faraon", po ukończeniu którego autor wyjechał do Niemiec i Francji w swoją jedyną podróż zagraniczną.
Z początkiem XX w. Bolesław Prus zapadł na zdrowiu, jego twórczość z tego okresu zaś nie przedstawia już tak wielkiej wartości artystycznej.
Nadal jednak Prus pozostawał aktywnym działaczem społecznym i publicystą. Zmarł na atak serca 19 maja 1912 r. w Warszawie, w której spędził większość swojego życia.
Na jego grobie na Powązkach widnieje napis: "Serce serc". Jest on odzwierciedleniem wielkiej wrażliwości Bolesława Prusa na ludzką krzywdę, jego zainteresowania pracą dla ogółu i pasji społecznika.

Niestety nie natrafiłem na żadne ślady związków pisarza z Poznaniem i Wielkopolską.  Wspomnę jednak o ciekawym wydarzeniu jakie miało miejsce na Jeżycach w 100-lecie śmierci pisarza. Otóż Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury mieszczące się w biurowcu przy ulicy Prusa zorganizowały I Święto ulicy Prusa. Obszerna relacja z tej imprezy znajduje się tutaj. Szkoda, że świętowanie skończyło się na jednorazowej imprezie. Być może kolejna odbędzie się w 2112 roku ale mojej relacji  mojego bloga już nie będzie :-)


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz